Τετάρτη 3 Μαρτίου 2010

ΚΛΕΙΔΙ


Πανοραμική θέα του χωριού Κλειδί Βοιωτίας



Ανατολική θέα του χωριού


Το Κλειδί είναι ημιορεινό χωριό της Βοιωτίας, βρίσκεται σε υψόμετρο 248μ.και ο πληθυσμό του ανέρχεται σε 406 κατοίκους. Βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της Βοιωτίας και συνορεύει ανατολικά με Άγιο Θωμά, δυτικά με Ασωπία, βόρεια με Τανάγρα και νότια με τα Δερβενοχωρίτικα χωριά Σκούρτα και Πύλη. Το χωριό με το όνομα Κλιντέτι και πληθυσμό 129 κατοίκους, αποτελούσε το Δήμο Τανάγρας που είχε σχηματιστεί με το Β.Δ. της 8ης (20) Απριλίου 1835. Το Κλειδί, ο Άγιος Θωμάς, τα Οινόφυτα και ένα τμήμα του οικισμού Δήλεσι αποτελούν σήμερα τον Καποδιστριακό Δήμο Οινοφύτων (Νόμος 2539/1997).
Πολιούχος του χωριού είναι ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής ή Θεολόγος. Ο πιο αγαπημένος του Ιησού, κοντά του έως τις τελευταίες στιγμές του Μαρτυρίου. «Ιδών ούν Ιησούς την Μητέρα αυτού και τον μαθητήν παρεστώτα ον ηγάπα, λέγει τη Μητρί, Γύναι, ίδε o Υιός σου».
Γιορτάζει στις 26 Σεπτεμβρίου και στις 8 Μαΐου.



Ιωάννης Ευαγγελιστής ή Θεολόγος


Ο Πολιούχος του χωριού Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος




ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΛΕΙΔΙΟΥ-ΣΚΟΥΡΤΩΝ 1844-1920

ΕΔΡΑ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΛΕΙΔΙ

1844 Κάτοικοι 134
1851 « 248 Οικογένειες 45
1861 « 265
1879 « 351 Α 174 Θ 177
1889 « 229 Α 107 Θ 121
1896 « 259
1907 « 341
1920 « 336


ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΚΛΕΙΔΙΟΥ 1928 -2001

1928 Κάτοικοι 377
1940 « 418
1951 « 412
1961 « 382
1971 « 377
1981 « 374
1991 « 408
2001 « 406

Χιλιομετρικές αποστάσεις που χωρίζουν το χωριό από την έδρα του Δήμου και μεγάλα αστικά κέντρα
Κλειδί-Οινόφυτα (έδρα του Δήμου): 11 χλμ
Κλειδί-Αθήνα: 61 χλμ
Κλειδί-Θήβα: 43 χλμ (μέσω εθνικής οδού),
30 χλμ (μέσω Ασωπίας)
Κλειδί-Χαλκίδα: 29 χλμ
Κλειδί-Δήλεσι: 16 χλμ
Κλειδί-Δερβενοχώρια (κέντρο οροπεδίου): 12 χλμ
Κλειδί-Λειβαδιά: 91 χλμ


Φωτογραφία του χωριού από δορυφόρο

Γεωγραφική θέση
Γεωγραφικό μήκος: 23ο 34 ο 24 ο Ανατολικά.
Γεωγραφικό πλάτος 38ο 16ο 17ο Βόρεια


Το χωριό από ψηλά


1.-Έκταση γεωργικής γης τον Οκτώβριο 1841.
Ο Βασιλικός Οικονομικός Επίτροπος Θηβών
Δημήτριος Αθανασίου και ο πραγματογνώμονας
Λάμπρος Ταγλαράς την 8η Οκτωβρίου 1841
συνέταξαν έκθεση περί της Βασιλικής καλλιεργήσιμης γης του χωριού ΚΛΕΙΝΤΕΤΙ (ΚΛΕΙΔΙ) την οποία και αξιολόγησαν ως εξής.
Κ α λ λ ι ε ρ γ ή σ ι μ η γ η Ι.800 στρέμματα.
Α.- Ποιότητα στρέμματα 600 Χ 16 δραχμές = 9.600
Β.- Ποιότητα « 600 Χ 12 « = 7.200
Γ.- Ποιότητα « 600 Χ 7 « = 4.200
Δ.- Βοσκότοποι « 1.500 Χ 3.20 « = 4.800
Το σύνολο του ποσού που υποχρεώθηκαν να πληρώσουν το 1841 οι κάτοικοι στο Ελληνικό Δημόσιο για την εξαγορά της Βασιλικής γεωργικής γης ανερχόταν στο ποσόν των 25.800 δραχμών.

2.-΄Ετος 2009 η διοικητική περιοχή της Κοινότητας Κλειδιού έχει έκταση 19 τ. χλμ.
Έδαφος ημιορεινό και καλύπτετε.
1.- Καλλιεργήσιμη έκταση…….στρέμματα 10.200
2.- Βοσκότοποι…………...……… « 600
3.- Δασικές εκτάσεις…………….. « 7.000
4.- Σπίτια, δρόμοι, βράχια, νερά. « 1.200

ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ.
1. Ασωπός ποταμός.
2. Σκάμαντρος ποταμός.
3. Ρέμα λουτρού.
4. Προϊμάτες (Γατόρεμα).
5. Ρέμα Λιοφάτ-ζας
ΠΗΓΑΔΙΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ
1. Αγίας Παρασκευής στο Νεκροταφείο.
2. Πηγάδι στα παλιά αλώνια.
3. Πηγάδι της Αγίας Κυριακής.
ΠΗΓΑΔΙΑ ΙΔΙΟΤΗΚΑ
1. Αθανάσιος Παπαθανασίου
2. Σωτηρίου Αθαν. Σκαλαφούρη
3. Άγγελου Μαρδίτση (Σήμερα ιδιοκτησία Αφών Αθαν. Αικατερίνη (Ρέτζιου).

YΠΟΜΝΗΜΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ
Στις 18 του Δεκέμβριο 1832 οι υποφαινόμενοι κάτοικοι Κιλτέτι ιδιοκτήτες γής διαμαρτύρονται στις αρμόδιες αρχές και σε όλο τον πεφωτισμένο κόσμο για την απαράδεχτη ενέργεια των Οθωμανών κατοίκων της Εύβοιας να ξεπουλάνε Εθνική γη σε ξένους επενδυτές.
Κ ά τ ο ι κ ο ι Κιλτέτι υπογράφουν
1.Παπαθανάσης διπλός διά τους κυρίους αγράμματους υπογράφη.
2. ιοανι μαρίνη του Χαραλάμπου
03… Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο
04. γκίκα προκόπη
05. Δυσανάγνωστο κύριο όνομα…παναγιώτη
06. χρίστο παπά
07. Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο
08. γιάνι μίχα
09. Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο
10. ανγκελή πέτρο
11. Σταμάτι κιριάκο
12. θανάση μαντα
13. σταμάτι μιτάκις 14. γιάνι κατσιφής
15. διμιτράκις παπας
16. θανάσις λίκος
17. μιχάλης νίκα
18. γιάνις σιαμπάνις
19… Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο
20. θανάσι… Δυσανάγνωστο επώνυμο
21. γιάνι σιαμπάνι
22. διμιτρακι χατζι
23. λουκα… Δυσανάγνωστο επώνυμο
24. θανασις διπλος
25. θανάσις κατσέλης
26. γιανι… Δυσανάγνωστο επώνημο
27. θανάσις τίτος
28. χαράλαμπος
29… Δυσανάγνωστο ονοματεπώνυμο

Σημειώσεις
---------------
1.Διατηρήθηκε η ορθογραφία του εγγράφου των Γ.Α.Κ.
2.Το υπόμνημα αυτό υπογράφουν ( 52 ) κάτοικοι Κοινότητας Λιάτανης (σήμερα ΆγιοςΘωμάς) και (15 ) κάτοικοι Κοινότητας Μπράτσι (σήμερα Τανάγρα)

-----------------------------
Κάτοικοι Κλειδίου που αναφέρονται σε συμβόλαιο που συντάχθηκε στις 30 Μαρτίου 1887 και αφορά διανομή κοινής ακίνητης περιουσίας κατοίκων Κλειδίου και Σκούρτων.

01. Νικόλαος Αθ.Παππάς
02. Γεώργιος Ι.Γκίκας
03. Ιωάννης Δέδες
04. ΑθανάσιοςΣκαλαφούρης
05. ΌθωνΑθανασίου
06. Ιωάννης Μητ.Νίκα
07. Γεώργιος Πανουργιάς
08. Βασίλειος Κάκιος
09. Χρήστος Κάκιος
10. Ιωάννης Ίσηρης
11. Δημήτριος Ρουστέμης
12. Κότσιος Ρουστέμης
13. ΜήτροςΊσηρης
14. Γιαννάκης Αικατερίνης
15. Αθανάσιος Κατσιφής
16. Γεώργιος Μητάκης
17. Γεώργιος Δρόσος
18. Μαρία Χήρα Γ.Δέδε
19. Ασήμο Χήρα Μήτρου Χρήστου
20. Αθανάσιος Μήτρου Χρήστου
21. Μήτρος Αναστασίου
22. Ιωάννης Κατσιφής
23. Ιωάννης Γεωργούλης
24. Γεώργιος Προκοπίου
25. Αναστάσιος Σκαλαφούρης
26. Γεώργιος Κουντουριώτης
27. Κωσταντίνος Παπαγεωργίου
28. Μαρία Χήρα Δ. Νίκα
29. Ιωάννης Κ. Κυριάκος
30. Γεώργιος Δ. Κυριάκος
31. Παναγής Ρουστέμης
32. Αθανάσιος η Γιάννενα Αικατερίνης
33. Μιχάλης Μαρδίτζας
34. Ιωάννης Μαρδίτζας.

Α.- Οικογενειακά επώνυμα που διατηρούνται σήμερα στο χωριό.
01. Aθανασίου Οικογένειες 03 Άτομα 08
02. Αικατερίνης « 15 « 38
03. Δέδε 02 « 06
04. Θεωδώρου 01 « 01
05.΄Ισσαρη 18 « 44
06. Κάκιος 04 « 07
07. Κατσιφής 05 « 09
08. Κοκόσης 01 « 03
09. Κυριακαίοι 11 « 26
10. Κωνσταντίνου 02 « 06
11. Μητάκης 06 « 11
12. Ντάλας 02 « 06
13. Παππάς 12 « 25
14. Προκοπίου 07 « 17
15. Ραφτοδήμος 03 « 05
16. Ρουστέμης 04 « 11
17. Φαρμάκη 01 « 01

Β.- Oικογενειακά επώνυμα που υπήρχαν στο χωριό και έχουν χαθεί.
01. Αντωνίου*
02. Αναστασίου (Ντέβρος) δεν άφησε κληρονόμους
03. Γεωργούλης
04. Γκίκας
05. Δρόσος
06. Κατσέλης
07. Κουντουριώτης
08. Μαρδίτσης*
09. Μητροχρήστος
10. Μίχας
11. Νίκας*
12. Νταούτης*
13. Πανουργιάς
14. Παπαγεωργίου
15. Πέππας
16.Ταμπουρατζής
17. Σκαλαφούρης*

Γ.- Βαφτιστικά ανδρικά και γυναικεία ονόματα που υπήρχαν στο χωριό και δεν διατηρούνται σήμερα.

Α.- Ονόματα ανδρικά.
------------------------------
01. Άγγελος*
02. Αλέξης
03. Αριστείδης *
04. Γκίκας*
05. Ελευθέριος*
06. Επαμεινώντας*
07. Ζήσης
08. Θεοφάνης*

09. Θεοχάρης
10. Μενέλαος
11. Όθωνας*
12. Περικλής
13. Πολυξένης
14. Σεραφείμ*
15. Σαράντης
16. Χρυσόστομος*

Β.-Ονόματα γυναικεία.
-------------------------------
01. Αθηνά*
02. Άννα
03. Αντρονίκη
04. Αφροδίτη
05. Γαριφαλιά
06. Βενετσιάνα*
07. Βιργινία*
08. Ευανθία
09. Ευγενία
10. Ευδοκία*
11. Ζαχάρω
12. Θαλασσινή*
13. Θάλεια*
14. Θεοχαρία*
15. Ιουλία
16. Ισμήνη*
17. Κατίγκο

18. Κορίνα
19. Καλή
20. Μαγδαλινή*
21. Μάρα
22. Νίκα
23. Νίκη
24. Πάτρα (Κλεοπάτρα;)
25. Πολυξένη*
26. Σάββα*
27. Σταυρούλα*
28. Τριανταφυλιά*
29. Φανή*
30. Φλώρα*
31. Φωτεινή
32. Χαρίκλεια
33. Χρυσάφο

Παρατηρήσεις.
Τα ονόματα με αστέρι έχουν μεταδημοτεύση, τα χωρίς αστάρι ονόματα δεν τα τίμησαν οι κληρονόμοι.

4 σχόλια:

  1. Συγχαρητήρια για την εξαιρετική παράθεση στοιχείων του χωριού σας και του Αγίου Θωμά.
    Αναμένουμε να φωτίσετε περισσότερο τις σελίδες της τοπικής μας ιστορίας με τις ειδικές βιωματικές γνώσεις σας.

    Γιώργος Ζωίτσης
    Άγιος Θωμάς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κύριε Κυριάκο, αφήνοντας κατά μέρος την αδικαιολόγητη κατ’ εμέ επίθεσή σας κατά του Αγίου Θωμά (μόνο ως προσωπική πικρία το αντιλαμβάνομαι), στις παρεμβάσεις σας στην εφημερίδα Ελεύθερος Λόγος εν Σχηματαρίω, θα σταθώ στο τελευταίο άρθρο σας και ιδιαίτερα στο κομμάτι που αναφέρεστε στη λέξη ΣΟΡΖΑ ή ΣΟΡΙΖΑ.
    Θα ήθελα να μου αιτιολογήσετε πως προκύπτει ο πληθυντικός ΖΑ στη παραπάνω περίπτωση, καθώς όποια πηγή και αν αναζήτησα, δεν βρήκα στοιχεία.
    Τα μόνα στοιχεία που παραθέτουν έγκριτοι, κατ’ εμέ, ερευνητές, όπως ο Κ. Μπίρης και Ι. Πούλος,κάνουν λόγο για κατάληξη –ΕΖΑ ή –ΙΖΑ που παρουσιάζεται ως υποκοριστικό.

    Επίσης θεωρώ υπερβολική την διόρθωση της επιλογής του τύπου ΣΟΡΙΖΑ σε ΣΟΡΖΑ, καθώς και εσείς ο ίδιος σε προηγούμενα άρθρα σας έχετε ετυμολογήσει όρους με τη κατάληξη μη κοπτόμενη.
    Επί παραδείγματι λέμε αγριλέζα(αγριελιά) και όχι αγριλζα, βάρκιζα και όχι βαρκζα, Λακεζα (αρβ.λακα)=η εδαφική λεκάνη, πεδινή έκταση ανάμεσα σε πλαγιες+υποκορ.καταλ.-ζα και όχι Λακζα, Κοκκορέτσεζα (= τόπος που παράγει κοκκορέστες, ένα είδος άγριας φιστικιάς).
    Όλα αυτά χάριν ευφωνίας στην Ελληνική γλώσσα που καθόλου δεν μειώνουν τη σημασία των λέξεων.
    Με εκτίμηση
    Γιώργος Ζωίτσης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Είμαι δισέγγονη του Σωτηρίου Σκαλαφούρη και για το παρών βρίσκομαι στην Νέα Υόρκη.
    Σε μια στιγμή νοσταλγίας για τον τόπο που αναπάυεται η πολυαγαπημένη μου γιαγιά,Ιωάννα Σκαλαφούρη, βρήκα τυχαία αυτή τη σελίδα.
    Συγχαρητήρια για την καταγραφή λαογραφίας αυτού του μικρού χωριού που για κάποιους λίγους είναι ο τόπος καταγωγής.

    Μαρίνα Ροδοπούλου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Προς ενημέρωση όλων και διόρθωση του άρθρου. Ονομάζομαι Άννα Ίσσαρη του Δημητρίου. Η γιαγιά μου Άννα Ίσσαρη (Κλειδί). Είχε το μπακάλικο του χωριού. Είμαι η μοναδική κληρονόμος του ονόματος το οποίο κ ετίμησαν οι γονείς μου. (Προσοχή σε εκφράσεις όπως: τα χωρίς αστέρι ονόματα δεν τα τίμησαν οι κληρονόμοι, όταν υπάρχει άγνοια)

    ΑπάντησηΔιαγραφή